Prva nedelja oktobra, Branko, Ana i Ja redovnom linijom, polupraznim autobusom putujemo ka Skoplju, nije nam teško, ustvari udobnije nam je nego da smo organizovali sopstveni prevoz.
Subota 2. oktobar, u ranim jutarnim satima stižemo u Skoplje, ubrzo stižu i organizatori iz PSD „Makpetrol“ Skoplje, pristižu i planinari sa dva autobusa polazimo ka Prilepu.
Delimo se u dve grupe:
Grupa B– razgleda Prilep a zatim nastavlja prema manastiru Treskavec
Grupa A – Prilep, selo Pletvar (980m n.v) 14 planinara polazi na vrh Kozjak (1747m ) najvrši vrh na planini Babuni. Ulazimo u selo i nakon 100m dolazimo do česme odakle se desno odvaja makadamski put i markirana staza ka vrhu. Prolazimo pored crkve i groblja a zatim uskom stazom (putićem) penjemo se do prvog platoa na 1200 m n.v. Sa platoa pruža se prelep pogled na Kozjak, Markov grad, Zlatovrv, Prilepsko polje i Prilepsko jezero.
Nastavljamo pešačenje uskom stazom, nailazimo na izvor hladne vode nazvan „Studenac“ a zatim pašnjacima na greben odakle počinje naglo penjanje uz strmu kamenitu padinu. Izlazimo na greben a onda izohopsom lagano penjući se uz pašnjake do sledećeg grebena sa jugo-zapadne strane. Sa južne strane je vertikalna stenovita padina.
Nakon 2.30h izlazimo na vrh Kozjak, Na samom vrhu je postavljen krst sa srebrnastom disko loptom i metalnim obučem u kome je ispisan naziv vrha i visina. Sa vrha se vidi Solunska glava, Pelister, Kožuf i još mnogo toga.
Na vrhu se zadržavamo oko pola sata a onda istom stazom vraćamo u selo Pletvar gde nas čeka minibus, vozimo se do Prilepa do mesne zajednice Varoš.
Vreme prelepo, kasno popodne, od pumpe sa periferije grada asfaltnim putem stižemo do „Slončeta“ (stena u obliku slona) u podnožju Markovog grada. Staza markirana, makadamom izlazimo na greben a zatim planinskom stazom pored bezbroj neobičnih stena (boldera) staza nas vodi ka manastiru Treskavec u podnožu Zlatovrva. Na drugoj polovini staze nalazi se stenovita uzbrdica na kojoj su domaćini postavili osiguranje kako bi se lakše pelo. Izlazimo na plato ispred nas manastir Treskavec sakriven iza stena a isnad njega gospodin vrh. Nakon 2h stežemo u „Uspenje Presvete Bogorodice – Treskavec“ zadužbinu Cara Dušana.
Domaćini PSD „Makpetrol“ i TA „Braco“ iz Prilepa obezbedili su tri obroka – pansion za sve učesnike akcije. Nakon večere domaćini su takmičarima podelili startne brojeve i majice za sutrašnju planinsku trku „Stopama Kralja Marka“. Nastavljamo sa druženjem i pesmom.
Manastir Treskavac se nalazi na 1250 m n.v., 10 km od Prilepa, u veličanstveno upečatljivom, udaljenom planinskom ambijentu kraškog masiva, ispod planinskog vrha Zlatovrv /1422 metara/, odakle se pruža očaravajuće lep pogled na ravnicu Pelagonije i gradove Prilep, Bitolj i Kruševo. Za manastir Treskavac kažu da je najnepristupačnija i najskrivenija manastirska svetinja u Makedoniji, jer se do njega stiže samo pešačenjem uzanom vijugavom stazicom, koja prolazi pored čudesnih stena i raznovrsnih kraških oblika. Međutim, manastir Treskavac je takođe jedan od najlepših manastira Makedonije, sa koga se vidi najromantičniji zalazak sunca iznad ravnice Pelagonije. Manastirska celina Treskavca se sastoji od crkve posvećene Uspenju Bogorodice, manastirskog konaka i trpezarije.
Manastir Treskavac je jednobrodna građevina, sa trostranom oltarskom apsidom na istoku i bočnim kapelama, posvećena Uspenju Bogorodice, sagrađena u 13. veku na ostacima ranohrišćanskog hrama, koju je u 14. veku obnovio i bogato darivao srpski Kralj Milutin. Kralj Dušan je postao ktitor manastira posle pobede nad Vizantijom 1334. godine. Manastir Treskavac je izgrađen tokom otomanske uprave ovim područjem, u arhitektonskom stilu koji se razvio pod uticajem vizantijskog graditeljstva. Fasada manastira Treskavca je izgrađena od svetlo-crvene cigle i ukrašavaju je dekorativne spoljne niše i neujednačen krov. Crkva manastira Treskavca je oslikana u 14. i 15. veku. Slikarstvo 14. veka u eksonarteksu crkve Uspenja Bogorodičinog u manastiru Treskavcu nastalo je u tri navrata: najstarije, čiji je ktitor kralj Dušan potiče iz 1334-1343. godine, sa ilustracijama crkvenog kalendara, dok freske na nekadašnjoj fasadi dograđenog paraklisa sa ktitorskom kompozicijom i na fasadama egzonarteksa potiču iz sredine 15. veka. Grčki majstori, navikli na teme i tendencije carskog slikarstva, svakako su već za potrebe carigradskog dvora stvorili nove varijante na staro poređenje ο sličnosti nebeskog i zemaljskog dvora. U kaloti severozapadne kupole manastira Treskavca naslikan je Hristos kao car careva, u savremenoj nošnji vasilevsa (rex regnanticum). Oko centralnog medaljona, u krugu, naslikano je devet horova anđeoskih u dvorskim haljinama, dok ispred njih, u odeći vizantijske carice, sa krunom na glavi, stoji Bogorodica pred praznim prestolom. Za vreme vladavine cara Stefana Dušana, manastir Treskavac je dosegao zenit moći, kada je imao velike posede i 20 okolnih sela. Zahvaljujući kultu Bogorodice Treskavačke, manastir Treskavac je od srednjovekovnog perioda bio centar hodoćašća, koje su posećivali i članovi kraljevske porodice, među kojima je bio mladi Kralj Uroš, sin Cara Dušana. Obližnja malena pećinska crkva, koja je nedavno otkrivena i ostaci isposnice nagoveštavaju određene oblike isposničkog života.
Nedelja 3. Oktobar
Osvano je još jedan divan dan, trkači se pripremaju za takmičenje svi obučeni u istim majicama, organizatori su se baš potrudili. Ana i Branko učestvuju u planinskoj trici.Ispraćamo takmičare sa željom da postignu sto bolje rezultate.
Iznad nas Zlatovrv, polazimo na uspon. Od glavnog ulaza stazom desno do šume a zatim nagli uspon uz usku šumsku stazu do platoa, pa kamenitim kuloarom do prevoja. Prelazimo sa južne stranu i stenoviti deo do stenovitog platoa. Ostalo je još 10-tak metara, na uspon kreću iskusniji ili uz obaveznu pratnju vodiča. Još jedan stenoviti plato, pa onda jedan mali može se reći alpinitički deo, krupnim korakom da bise domogli stene, pa uz stenu izlazi se na vrh. Povratak istom stazom do manastira.
Planina Zlatna i vrh Zlatovrv ili Treskavec je mala planina u blizini Prilepa. Mala ali veoma atraktivna svojim stenovitim spicevima i svojom pozicijom jer dominira tim delom Prilepskog polja i Pelagonije. Ime Treskavec je zbog brojnih gromovva koji pogadjaju vrh koji je jedna konusna hrpa krupnih kamenih blokova – boldera.
Na vrhu stoji i gromobra u obliku zlatne jabuke – koji zbog gromova se mora cesto obnavljati.
Uživamo u lepom danu nakon 2h pristižu najspremniji takmičari. Proglašenje pobednika, ručak a zatim povratak istom stazom do Prilepa odakle nastavljamo putovanje ka Skoplju i povratak u Beograd.
Prošao je još jedan prelep vikend pun aktivnosti.
Ispeli smo se na dve planine i dva vrha:
Planina: Babuna vrh Kozjak (1747m)
Dužina staze u oba pravca: 12 km
Visinska razlika + 850 / -850 m
Planina: Zlato vrh Zlatovrv (1422m)
Dužina staze u oba pravca: 16 km
Visinska razlika: + 750 / – 750 m
Učestvovali u planinskoj trci
Videli prelepi manastir Treskavec, družili se sa prijateljima planinarima iz nekoliko planinarskih društava iz Makedonije.
Ideja nam je bila zajednička za ovu akciju, sledeće godine ponovićemo je, preporučujemo Vam predružite nam se jer je akcija prelepa.
Izveštaj: Milanka Arsić
Fotografije: Milanka Arsić, Petar Gerasimov, Gjore Gjorgjievski