KLISURA REKE GRADAC – 15. 7. 2018.

PSK Balkan vas vodi na još jednu laganu pešačku turu. 🙂

Gradac je reka ponornica koja izvire ispod planine Povlen, nekoliko kilometara ponire i ponovo izbija kod sela Bogatića, poviše manastira Ćelije, kod Jakog izvora. Odatle do Ćelija Gradac teče kroz krivudavu klisuru, pravi izvestan luk oko manastira i odlazi prema Valjevu, gde se uliva u Kolubaru. Reka Gradac, vodom najbogatija pritoka Kolubare, usekla je klisurasto-kanjonsku dolinu dužine 22,7 kilometara. Od sastavaka Bukovske reke i Zabave, gde ustvari nastaje, do ušća u Kolubaru ova reka ima dužinu 28 kilometara i ukupan pad 187 metara.

Ako je verovati narodnom predanju, kralj Dragutin Nemanjić /1282 – 1316/, kao ktitor, naredio je da manastir Ćelije kod Valjeva bude izgrađen na skrovitom mjestu, daleko od zlonamjernika i rušitelja u kanjonu rijeke Gradac, nedaleko od, u pećinama urezanih, monaških isposnica – kelija ili ćelija. Do ove svetinje nekad se stizalo pješke ili na konjima, kroz stjenovite i šumovite predjele, a sad uskim, strmim i pomalo opasnim asfaltnim putem na kraju koga, iznenada, na proplanku bljesnu zidovi, manastirska crkva i konaci.  Na ulazu u crkvu posvećenu Svetom arhanđelu Mihailu nalazi se grob sa nadgrobnim spomenikom vojvodi Iliji Birčaninu. Kada su turske dahije na valjevskom mostu 1804. godine organizovale sječu knezova i posjekle kneza Aleksu Nenadovića i Iliju Birčanina, vojvodino tijelo je uzeo njegov momak, a kasnije junak Prvog srpskog ustanka Miloš Kedić i sahranio ga u porti manastira Ćelije Hram je ponovo spaljen 1810. godine, a vladika Nikolaj Velimirović je zapisao da su crkvu obnovili građani Valjeva, porijeklom Jermeni, kada je sagrađeno i oštro kube u jermenskom stilu. Punih devet godina u manastiru Ćelije bila je Karađorđeva vojna bolnica, a u oslobođenoj Srbiji Miloša Obrenovića u njemu je bila osnovna škola intendantskog tipa.

Manastir Ćelije kod Valjeva

PROGRAM AKCIJE:
nedelja, 15. jul 2018.
– polazak u 7.00 časova iz Skerlićeve ulice u Beogradu
– dolazak u Valjevo, obilazak vodenice „Vidra“  kod Tadića mlina
– polazak na stazu od obližnje brane
– pauza za kafu u kafićima na obali reke Gradac
– obilazak manastira Ćelije
– nastavak pešačenja ka izvoru reke
– povratak istom stazom do etno restorana „Skok po skok“
– ručak po želji u etno restoranu
– poseta Brankovini (u cenu nije uračunata ulaznica)
– povratak za Beograd

Brankovina

Brankovina je naseljeno mesto od Valjeva udaljeno oko 12 km. U okviru mesta Brankovina postoje i dve kulturno – istorijske celine koje čine znamenito mesto Brankovina. Crkva Svetih Arhanđela, koja je završena 1830. godine, zadužbina je Prote Mateje Nenadovića. Dobro je očuvana, a pri crkvi se čuva dragocena crkvena riznica u vidu svojevrsne muzejske zbirke. Nju čine crkveni predmeti, bogoslužbene knjige i istorijski dokumenti iz 18. i 19. veka.
U neposrednoj blizini crkve je grupa nadgrobnih spomenika iz 19. veka, njih oko dvadesetak. Ovde su sahranjeni brojni članovi porodice Nenadović, ali i viđenije ličnosti nekih drugih porodica iz Brankovine.
U novouređenom prostoru nalazi se stalna izložbena postavka o životnom i književnom putu pesnikinje, sala za programe i biblioteka. Iza ove škole nalazi se pomoćna zgrada, verovatno podignuta sredinom 19. veka, tekođe vredan primerak narodnog neimarstva. Služila je kao školska pisarnica.
U Brankovini je poznata pesnikinja Desanka Maksimović provela detinjstvo, a u crkvenoj porti, nešto dalje od same crkve nalazi se i njen grob.
OPREMА: stаndаrdnа planinarska, prilаgođenа vremenskim prilikаmа
ISHRANA: iz ranca i po želji u etno restoranu “Skok po skok”
CENА:  1000 dinara
INFORMACIJE I PRIJAVE: telefonom, imejlom ili lično u prostorijama PSK „Balkan“; uz prijavu dostaviti  broj planinarske kartice sa plaćenom članarinom za tekuću godinu i naziv kluba čiji ste član
VAŽNE NAPOMENE: svaki učesnik akcije učestvuje na sopstvenu odgovornost; od svih učesnika akcije očekuje se dobra psihofizička pripremljenost; organizator akcije zadržava pravo izmene programa u slučaju nepredviđenih okolnosti
VODIČI: Milorad Varelija, broj telefona 064 298 24 83, imejl adresa: milorad.varelija@gmail.com
Vesna Papak, imejl adresa: papak.vesna@gmail.com